Balkan İş ve Yatırım Forumu, Edirne’de yapıldı

Gözden kaçırmayın

Eylül ayı ihracat rakamları belli oldu

Balkan İş ve Yatırım Forumu’na Bakan Kacır ve Bakan Bolat’ın yanı sıra 11 Balkan ülkesinden bakan ve bakan yardımcıları, 350’yi aşkın iş insanı, sektör temsilcileri ve çevre illerin oda ve borsa başkanları katıldı.

“TÜRKİYE, TÜM BALKAN ÜLKELERİ İLE İŞ BİRLİĞİNE HAZIR”

Balkan ülkelerinden temsilcileri, iş insanlarını ve farklı sektörleri bir araya getiren Balkan İş ve Yatırım Forumu’nda konuşan Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, Türkiye’nin, jeostratejik konumu, nitelikli insan kaynağı, güçlü lojistik ve ticaret altyapısıyla yatırımcılar için verimli ve güvenilir bir liman olduğunu belirterek, “Kıta Avrupa’sında kişi başı milli gelirler 50 bin dolarlar seviyesindeyken yanı başındaki Balkanların 15 bin dolar civarında kalmasını kabul etmiyoruz, etmemeliyiz. Gümrük Birliği ile on yıllardır Avrupa’nın önemli bir ticari ortağı olan Türkiye, tüm Balkan ülkeleri ile iş birliğine hazır. Edirne’nin, Tekirdağ'ın, Kırklareli'nin, tüm şehirlerimizin OSB’leri tüm Balkan firmaları için önemli bir fırsat sunuyor. Beraber üreteceğimiz ürünleri Gümrük Birliği ile Avrupa’ya olduğu kadar, Uzak Doğu'dan Orta Doğu ve Afrika’ya uzanan geniş bir coğrafyaya gönderme kapasitemiz var. 85 milyon nüfuslu Türkiye başlı başına bir pazar, dünyanın en çok noktasına uçulan şehri İstanbul ise sizi dünyaya bağlayacak bir bağlantı noktasıdır. Gelin birlikte üretelim, birlikte kazanalım” dedi.

“GELENEKSEL MESLEKLERİ TEHDİT ALTINDA BIRAKIYOR”

Bakan Kacır, dünyada küresel, bölgesel tektonik hareketlerin yaşandığı, politik, askeri, ekonomik ve sosyal pek çok sınamayla karşı karşıya olunan zor bir dönemden geçildiğini belirtti. Balkanlar'ın bitişiğindeki Rusya-Ukrayna Savaşı ve Balkanların yakın komşusu Orta Doğu’daki İsrail mezalimi başta olmak üzere yükselen jeopolitik gerilimlerin küresel ekonomide ve coğrafyada belirsizlikleri artırdığına değinen Kacır, “Soğuk Savaş izlerini halen üzerinde taşıyan uluslararası sistem, istikrar ve güven iklimi tesis etmek bir yana, adaletsizliği ve güvenlik sorunlarını giderek ağırlaştırıyor, üst üste ekonomik türbülanslar toplumların refahını tehdit ediyor. Pandemi sonrası küresel tedarik zincirlerinin yeniden şekillenmesi ile ticaret ve teknolojide korumacılık dalgasının yükseldiği bir tabloyla karşı karşıyayız. Avrupa ekonomisinin son yıllarda dünyanın geri kalanından negatif ayrışması, Avrupa ile entegrasyonu sıkılaştıran bölge ekonomisinin sürdürülebilir büyümesi karşısında bir risk faktörü olarak önümüzde duruyor. Dijital ve yeşil dönüşümü yakalayamayan ekonomilerin kalkınma yolculuklarında ciddi yapısal zorluklarla karşılaşması ve sürdürülebilir büyümeden uzaklaşması ise kaçınılmaz bir sonu işaret ediyor. Hızlı bir ilerleme gösteren yapay zekâ teknolojisi geleneksel teknolojileri ve geleneksel meslekleri tehdit altında bırakıyor” dedi.

“OSB’LERİMİZİN SAYISINI BU DÖNEMDE 191’DEN 362’YE ÇIKARDIK”

“Türkiye olarak, son yıllarda Balkan coğrafyasında pek çok yeni iş birliği mekanizması tesis ettik” diyen Bakan Kacır, “Diyalogu ve ortak faydayı önceleyen bir duruş sergiledik. Balkanlar'ın en büyük ekonomisi olarak, güçlü üretim ve teknoloji geliştirme altyapımızı inşa sürecinde elde ettiğimiz deneyim ve birikimi de her daim paylaşmaya hazır olduk. Ekonomide elde edilen kazanımların, tecrübenin, kapasitenin ancak iş birlikleri ile gelişeceğine inanıyoruz. Şu an buradaki mevkidaşlarım ve iş insanları, Balkanlar'daki dostlarımız, son 22 yılda Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan'ın liderliğinde Türkiye’nin kalkınma yolcuğunda kat ettiği mesafenin en yakın şahitleri arasında yer alıyor. Öte yandan dünyada belki en iyi birkaç uygulayıcısından biri olduğumuz organize sanayi bölgelerimizin sayısını bu dönemde 191’den 362’ye çıkardık. Bugün 2,7 milyonu OSB’lerimizde olmak üzere 6,7 milyon vatandaşımız sanayi sektöründe istihdam ediliyor. Etkin bir AR-GE teşvik mekanizması kurduk. Neredeyse sıfırdan dev bir AR-GE ve inovasyon ekosistemi inşa ettik. Türkiye’yi baştanbaşa 104 teknoparkla, 1600’den fazla AR-GE ve tasarım merkeziyle donattık. Teknoloji geliştirme ve üretmede çok önemli kazanımlar elde ettik. Türkiye’nin otomobili TOGG’la milletimizin 60 yıllık yerli ve milli otomobil hayalini gerçeğe dönüştürdük. Ülkemizi kendi haberleşme uydusunu geliştirebilen ve üretebilen 11 ülke arasına taşıdık. Tüm dünyada yatırım iştahının azaldığı pandemi sonrası dönemde Türkiye, jeostratejik konumu, nitelikli insan kaynağı, güçlü lojistik ve ticaret altyapısıyla yatırımcılar için verimli ve güvenilir bir liman oldu. Türkiye bugün beyaz eşya üretiminde düz cam üretiminde, güneş paneli, ticari araç üretiminde çimentoda, demir çelikte pek çok alanda Avrupa'nın lideridir” ifadelerini kullandı.

“GELİN BİRLİKTE ÜRETELİM, BİRLİKTE KAZANALIM”

“Edirne’nin, Tekirdağ'ın, Kırklareli'nin ve tüm şehirlerimizin OSB’leri, tüm Balkan firmaları için önemli bir fırsat sunuyor” diyen Bakan Kacır, “Beraber üreteceğimiz ürünleri Gümrük Birliği ile Avrupa’ya olduğu kadar, Uzak Doğu'dan Orta Doğu ve Afrika’ya uzanan geniş bir coğrafyaya gönderme kapasitemiz var. 85 milyon nüfuslu Türkiye başlı başına bir pazar, dünyanın en çok noktasına uçulan şehri İstanbul ise sizi dünyaya bağlayacak bir bağlantı noktasıdır. Gelin birlikte üretelim, birlikte kazanalım. Coğrafya ve hudut tanımayan yeni teknolojiler ve startup evreni hepimiz için paha biçilmez fırsatlarla dolu. Türkiye olarak şu an milyar dolar değerlemeyi geçmiş 7 startup’ımız, bizim tabirimizle Turcorn’umuz var. Bunların yanına yenilerini ekleminin yolunun da startup ekosistemlerini birbirine entegre etmekten, sınır ötesi ortaklıklardan geçtiğini biliyoruz. Bu sebeple teknoloji ekosistemimizin Balkanlarla entegrasyonunun gayreti içindeyiz. Tarih ve coğrafya bizi buna zorluyor. İnanıyorum ki bugün Balkan ülkeleri olarak hepimizde sınamaları birlikte aşma iradesi, ortaya çıkan fırsatları birlikte değerlendirmenin gayreti olduğu için bir aradayız” ifadelerini kullandı.

"KÜRESEL EKONOMİK BÜYÜME ORANI YAVAŞLAMA EĞİLİMİNDE”

Ticaret Bakanı Ömer Bolat da Balkan İş ve Yatırım Forumu'nda yaptığı konuşmada, Türkiye'nin Balkanlar'a açılan kapısı Edirne'de iş insanlarıyla bir araya gelmekten büyük memnuniyet duyduğunu söyledi. Bakan Bolat, Arnavutluk, Bosna-Hersek, Bulgaristan, Kosova ve Kuzey Makedonya’dan bakanlar ve iş insanlarının foruma katılmasından duyduğu memnuniyeti dile getirdi. İklim değişikliğinin hassas ekonomilerde büyümeyi tehdit ettiğini anlatan Bolat, bölgede de iklim değişikliğinin etkilerinin hissedildiğini belirtti. 2023'te olduğu gibi, 2024 yılı itibarıyla küresel ekonomik büyüme oranının yavaşlama eğilimi gösterdiğini aktaran Bolat, 2023 yılında zayıf bir şekilde yüzde 3,2 olarak gerçekleşen dünya ekonomik büyümesinin 2024'te de aynı şekilde yüzde 3,2’lik seviyede, 2025 yılında ise yüzde 3,3 olmasının beklendiğini aktardı. Bolat, dünyada yavaşlayan küresel ekonomiye karşın, bölgesel iş birliklerine yönelik eğilimin gittikçe arttığına işaret ederek sözlerini şöyle sürdürdü: "Küresel gelişmeleri yakalayarak fırsatlardan yararlanmak ve tehditleri bertaraf etmek amacıyla bölgesel iş birliğimizin devamlılığı olmazsa olmazdır. Yakın coğrafyalarımızda devam eden savaşlar ve küresel ısınma gibi tehditleri bertaraf etmede ve barışı sağlamada bölgedeki iş birliğimizin önemi daha güçlü bir biçimde ortaya çıkmaktadır. Bu anlamda Balkan politikamızın dört ana eksenini; üst düzeyli siyasi diyalog, güvenlik, ekonomik entegrasyon ve bölgedeki çok kültürlü toplumsal yapıların korunması teşkil etmektedir. Bu hedef doğrultusunda, Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan ve Dışişleri Bakanımız Hakan Fidan, çok büyük gayretler sarf etmektedir. Bölge ülkeleri arasında 'ortak çıkar alanları' yaratılarak mevcut iş birliğinin hızlandırılması ve kapsamlı bir bölgesel entegrasyon sağlanması, hedeflerimizin başında gelmektedir”

"BALKAN ÜLKELERİ ÖNEMLİ BİR TİCARİ PARTNER"

Balkan ülkelerinin Türkiye için önemli bir ticari partner olmaya devam ettiğine vurgu yapan Bolat, 2023 yılına bakıldığında bölge ülkeleriyle toplam ticaret hacminin 34,3 milyar dolara yükseldiğine dikkati çekti. Bolat, 2024'ün üçüncü çeyreği itibarıyla bölge ülkeleriyle ticaret hacminin geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 23 artışla 27,2 milyar dolar olarak gerçekleştiğini, bu rakamların Balkan ülkeleriyle güçlü iş birliğine işaret ettiğini dile getirdi. Türkiye'den özel sektör tarafından 11 Balkan ülkesine bugüne kadar 3 milyar 131 milyon dolar yatırım yapılarak üretim-istihdam imkanları sağlandığını belirten Bolat, şunları kaydetti: "11 Balkan ülkesinden Türkiye’ye gelen doğrudan yatırım ise 182 milyon dolar olmuştur. Balkan ülkelerinin Avrupa kurumlarıyla bütünleşme perspektifi, bölgede istikrar ve reformların sürdürülmesi açısından önemli bir teşvik unsuru olmayı sürdürmektedir. Türkiye, Balkan ülkelerinin bu perspektifini desteklemektedir. Zira, Avrupa Birliği de barışın sağlanması, yeşil dönüşüm ve dijital ekonomi kavramlarına oldukça önem vermektedir. AB, Batı Balkanlar için Büyüme Planı'nı yürürlüğe koymuştur. Bu plan çerçevesinde AB, Balkanlar'daki aday ülkelere, altyapı, ulaşım, enerji, yeşil ve dijital dönüşüm ile insan sermayesini geliştirmeye yönelik projeler temelinde 2 milyar avrosu hibe ve 4 milyar avrosu kredi olmak üzere toplam 6 milyar avro finansman sağlayacaktır. Türkiye, Balkanlar’da gerek altyapı gerek üstyapı itibarıyla, havaalanları, otoyollar ve köprülerden hidroelektrik ve yenilenebilir enerji santrallerine, atık su arıtma tesislerine kadar birçok önemli projeyi hayata geçirmiştir. AB Büyüme Planı kapsamında açılacak ihalelere AB üye ülkeleri, ülkemiz de dahil olmak üzere AB aday ülkeleri ve Avrupa Ekonomik Alanı Anlaşması'na taraf ülkeler katılım sağlayabileceklerdir”

"TÜRK MÜTEAHHİTLERİ DÜNYA ÇAPINDA BAŞARILI"

2023 yılında AB’ye aday Balkan ülkelerine Türkiye'den toplamda 2 milyar dolardan fazla yatırım yapıldığını ifade eden Bolat, bugüne kadar Türk müteahhitlerin 11 Balkan ülkesinde toplamda 668 projede 24,7 milyar dolarlık inşaat işi yaptığı bilgisini paylaştı. Bakan Bolat, Türkiye'deki müteahhitlik firmalarının havalimanları, metrolar, endüstriyel tesisler, doğalgaz-petrol rafinerileri, otoyollar ve enerji santralleri gibi büyük ölçekli ve katma değerli projelerle öne çıktığını, dünya çapındaki başarılarını Balkanlar'da da sürdürmeye devam ettiğini söyledi. 2024 yılı ekim ayı itibarıyla Türk müteahhitlerinin, Balkanlar'da yaklaşık 10 milyar dolar değerinde 300’den fazla projeyi üstlendiğinin altını çizen Bolat, Türk yatırımcıların ve müteahhitlerin üstlenecekleri yeni projelerle, AB büyüme planı çerçevesinde, aday ülkelerin kalkınmasında ve AB'ye üyelik süreçlerinde başrol oynamaya hazır olduğunu vurguladı.

"2024'ÜN İLK YARISINDA 1,2 TRİLYON DOLAR MİLLİ GELİRE ULAŞTIK”

2023 yılında ekonominin yüzde 5,1 büyüme oranı ile ilk kez 1 trilyon dolar Gayrisafi Yurt İçi Hasıla (GSYH) seviyesini aştığını ve kişi başına düşen gelirin 13 bin doların üzerine çıktığını aktaran Bolat, "2024'ün ilk yarısında 1,2 trilyon dolar milli gelire ulaştık. Bu performansıyla Türkiye, dünyanın 17. büyük ekonomisi haline gelmiştir. 2024 yılının ikinci çeyreğinde ise Türkiye ekonomisi yüzde 2,5 GSYH büyüme oranına ulaşarak 16 çeyrek üst üste kesintisiz büyüme performansını sürdürmüştür. 2024'ün ilk yarısında büyüme oranımız yüzde 3,8'dir. Üretim, istihdam ve yatırım odaklı güçlü kalkınma programımızın olumlu etkileri, ihracat performansımızda da kendini göstermektedir" diye konuştu.

Türkiye'den geçen sene mal ihracatının 255,6 milyar dolara ulaştığını, bu yılın 3. çeyreği itibarıyla ihracatın geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 3,2 artış göstererek 193 milyar dolara geldiğini kaydeden Bolat, yıl sonunda 264 milyar dolar mal ihracatına ulaşacaklarını ifade etti.

“TÜRKİYE'NİN ÜRETİM VE LOJİSTİK ÜSSÜ”

Balkan İş ve Yatırım Forumu'nda konuşan Edirne Valisi Yunus Sezer de Türkiye'nin Avrupa'ya açılan kapısı Trakya'nın eşsiz konumuyla Türkiye'nin üretim ve lojistik üssü olduğunu belirten Sezer, "Yunanistan ve Bulgaristan'a açılan dört kara sınır kapımız, demir yolu kapılarımızla beraber güzel ve kadim şehrimiz Edirne, Balkanlar ve Avrupa ile yapılan ticaretin de en önemli kapılarından bir tanesidir. Yalnızca zengin tarihi ile değil aynı zamanda modern sanayi tesisleri, lojistik avantajları ve verimli topraklarıyla da ticaretin kalbinde yer almaya aday bir ilimizdir. Coğrafyamızın sunmuş olduğu bu imkanları, bu potansiyeli en iyi şekilde değerlendirmek amacıyla bu forum bizim ilimiz açısından son derece önemli bir toplantıdır” dedi.

Haber / Buse AKIN