Kadın rahmi, gövde ve rahim ağzı kısımlarından oluşur. Rahim ağzı, rahmin doğum sırasında genişleyerek bebeğin çıkmasını sağlayan kısmıdır. Rahim ağzı kanserine yol açan temel etkenin Human Papilloma Virus (HPV) olduğu bilinmektedir. 100 farklı tipi olmasına rağmen en sık kanserle ilişkili olanların tip16 ve 18’dir. Ancak bu HPV virüsü taşıyıcılarının hepsinin kanser olacağı anlamına gelmemektedir.

HPV vücuda cinsel yol ile bulaşarak rahim ağzında bulunan yüzey hücrelerinde anormal değişikliklere yol açar. Bu değişiklikler 10 – 15 yıl içinde ilerleyerek kansere dönüşür. Görüldüğü gibi HPV ile enfekte olan kadında hemen rahim ağzı kanseri gelişmez. Basit anormal hücrelerin gelişimi çok önceden tespit edilebilir ise, gerekli tedaviler ile kansere dönüşüm engellenebilir. Rahim ağzı kanseri belirtileri; adet dışı kanama, ilişki sonrası kanama, menapoz sonrası vaginal kanama, kötü kokulu vaginal akıntı ve hastalığın ileri dönemlerinde ağrıdır. Ancak genellikle hastalık iyice ilerleyinceye kadar hiçbir belirti vermeyecektir. Rutin aralıklarla PAP-smear testi yaptırmanız önemlidir. Ulusal serviks kanseri tarama standartlarına göre 30 yaşından sonra her 5 yılda bir PAP-smear testi yaptırmanız önerilir. Fakat smear sonucunuz ya da risk faktörünüze göre bu sıklık sizin durumunuza özel olarak düzenlenebilir. Servix kanseri risk faktörleri arasında çok eşlilik, çok sayıda doğum yapmak, cinsel ilişkiye 20 yaşından önce başlanması, viral ve bakteriyel enfeksiyonlar, sosyoekonomik düzeyin düşük olması, sigara içmek, bağışıklık sisteminin baskılanması gibi durumlar yer alır.

Anormal PAP-smear test sonucu oldukça sık görülmekte olup, serviks kanseri olduğunuz anlamı taşımaz. Hücrelerinizdeki değişiklikler hafif derecede ise yalnızca PAP-smear testinin tekrarlanması önerilebilir. Çünkü hafif derecede hücresel değişiklikler sıklıkla kendi kendilerine iyileşebilmektedirler. Belirgin bir anormallik varsa çeşitli tedavi yöntemleri önerilecektir. Servix kanserine en sık neden olan HPV türlerine karşı iki tip koruyucu aşı geliştirilmiştir. 12 ile 40 yaş aralığında uygulanabilmektedir. İdeal olanı bir genç kızın cinsel deneyimini yaşamadan aşılanmasıdır. Ancak bilinmelidir ki bu aşılar sadece bir kısım HPV tipine karşı koruyuculuk sağlayacaktır. Bu nedenle aşılanan bireylerin PAP-smear taramalarını düzenli yaptırmaya devam etmeleri gerekmektedir.

Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Rahime BEKAR