2019 İkinci Çeyrekte 5 bankanın kredilerde küçüldüğü görülürken en çok küçülme GARANTİ BANKASI’nda oldu. Garanti Bankası yılın 2. Çeyreğinde 7,1 milyar TL küçüldü. İkinci sırada ING BANK yer aldı, ING BANK 1,5 milyar TL küçülerek Kredilerde en fazla küçülen bankalar oldu
Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası ( TCMB ) daha önce eşine rastlanmayan bir karar alarak Bankaların yasal olarak TCMB’ye yatırdıkları Zorunlu Karşılık ( ZK ) oranlarında düzenlemeye gitti. TL Kredi veren bankaların ki çoğu Kamu Bankası elini biraz daha rahatlatmış oldu. Bu sayede piyasalara 5 milyar TL’den fazla ek kaynak girmesi bekleniyor.
Zorunlu Karışık Oranları değişikliğinde Standart uygulama nasıl?
TCBM’nin elindeki Para Politikası Araçlardan en önemlilerden olan biri olan Zorunlu Karşılık ( ZK ) uygulaması genelde artırma / düşürme şeklinde, geleneksel bir uygulama vardır. Yani TCMB Piyasada “Sıkı Para Politikası” uygulamak ister ise ZK Oranlarını artırarak Bankalardan dolayısı ile Piyasadan para geçer veya “Gevşek Para Politikası” uygulamak istediğinde de ZK Oranlarını düşürerek Bankalara dolayısı ile Piyasalara ek para girişi sağlar. Standart uygulama Dünyada ve Türkiye’de bugüne kadar Standart uygulama bu şekildedir.
Zorunlu Karşılık Oranlarına ödene faizler / nemalar ile Kredi Performansı ilişkisi kuruldu
TCMB belki de tarihinde ilk defa ZK’lara ödenen faiz / nemaları “Bankaların TL Kredilerdeki Performansları” ile ilişkilendirdi. Yeni uygulamaya göre Kredi Büyümesi %10 ile % 20 arasında olan Bankalara ZK Oranlarında 1 yıldan kısa vadeler için indirim imkanı sağladı.
Kararın Bankalara mesajı nedir?
Alınan karar çok net şekilde TL Kredi veren, Piyasaları destekleyen Bankaları destekler şekilde. Bankalara mesaj net : “Kredilerde durur veya küçülürsen, Piyasaları desteklemezsen ben de seni cezalandırırım; kredi muslukların açık olur ise sana gereken teşvik de sağlarım”. Bundan sonra ZK uygulamasından yeni kriterler de belirlemiş olarak Bankalara Piyasada olduğunuz ve Pazar Payınızı büyüttüğünüz sürecek sizi ödüllendireceğim mesajı da net bir şekilde verilmiş oldu.
Kararın alınmasında Bankaların Kredileri durdurması mı etkili oldu?
Bankalar 2018 sonunu 2.392 milyar TL Toplam Krediler ile kapadı. 2019 ilk çeyreğini ( Mart sonunu ) 2.513 milyar TL Toplam Kredi ile kapadı. İlk çeyrekte toplam artış %5,08 oldu. 2019 ikinci çeyreğinde ( Haziran sununda ) toplam Krediler 2.537 milyar TL olarak kapandı. İkinci çeyrekte büyüme ilk çeyreğe göre sadece % 0,94 oldu. Yüzde bir bile değil yani. İşte bu tablo karşısında TCMB Piyasaları rahatlatmak için ve bankaların sert frene bastığını görerek “ödül ceza sistemini” devreye soktu diye düşünüyorum. TL Kredilerde artış yapan bankaları ödüllendirmek kredilerde duran veya küçülen bankalara da sert mesaj içeren bir karara imza attı. 2019 İkinci Çeyrekte 5 bankanın kredilerde küçüldüğü görülürken en çok küçülme GARANTİ BANKASI’nda oldu. Garanti Bankası yılın 2. Çeyreğinde 7,1 milyar TL küçüldü. İkinci sırada ING BANK yer aldı, ING BANK 1,5 milyar TL küçülerek Kredilerde en fazla küçülen bankalar oldu.
Yılın ikinci çeyreğinde büyükler durdu küçükler koştu
Yılın ikinci çeyreğinde büyük bankalar dururken küçük ölçekli bankaların Piyasaları fonladıkları anlaşıldı. Zira hacimlerine göre Toplam Kredilerde Katılım Bankaları ve Aktif büyüklüğüne göre düşünüldüğüne Küçük ölçekli Bankalar aldı. Çeyrek Bazda Ziraat Katılım ( % 18,2 ) kredilerde en fazla büyüme oranını yakalarken ikinci sırada Anadolubank ( %11,1 ) yer aldı. Anadolubank bilançoda ve Gelir tablosunda tüm kalemleri büyüterek ilk yarının flaş çıkış yapan bankası olarak dikkat çekmişti. Yüzdesel olarak en çok kredilerde küçülen bankalar ise ING BANK ( % -4,4 ), Şekerbank ( % -4) ve Garanti Bankası ( % -2,9)oldu.
2019’da Kredi gelişimi nasıl odu?
2018 sonundan yılın ilk yarısı arasındaki döneme baktığımızda 2,392 milyar TL olan Toplam Krediler 2,537 milyar TL’ye yükseldi. Altı ayda artış oranı % 6,04 olarak gerçekleşti. Enflasyon ve yüksek faiz ortamını düşündüğümüzde reel olarak bu oran aslında negatif demek. Bankalarda pek kredi iştahı olmamış ve Bankalar arasında Kredi Stratejileri arasında ciddi fark oluştu. Belirsizlik ortamında bu tabi ki bankanın bir tercihi olabilir ama Kamu otoritesi kredilerde durma veya küçülmeyi Piyasalara Güvensizlik, uygulanan ulusal ekonomik politikalara ters olarak yorumlayıp ödül ceza sistemini devreye sokmuş oldu.
Son çeyrekte çoğu banka kredilerde dursa da ilk çeyrekteki kredi iştahı yarı yıllık ortalama artışında sıralamayı değiştirdi. Kredilerde hızlı koşan bankalar 2. Çeyrekte biraz nefes almış gibi. 2019 ilk yarısında kredilerini en fazla oranda büyüten Banka ANADOLUBANK oldu. Anadolu bank piyasalara ve uygulanan ekonomik politikalara tam destek vererek % 16,3 kredilerinde büyüme sağlayarak birinci oldu. İkinci sırada Ziraat Katılım % 16 kredi artışı ile olurken Ziraat Bankası % 13,6’lık artış sağladı. Vakıfbank % 12,9 artış ile üst sıralarda yer aldı. Görüldüğü gibi yılın ilk yarısında artış ağırlıklı Kamu Bankalar tarafından sağlandı.
Yılın ilk yarısında en fazla küçülme ise 4,8 milyar TL ve % -12,4 ile ING BANK’ta yaşandı.
TL Kredi gelişimine bakmakta fayda var
Ekonomi kurmayları Piyasaları TL kredi kullanımı için teşvik edip YP kredilerde kısıtlayıcı tedbirler alındığı biliniyor. Her ne kadar piyasalardaki durgunluk nedeni ile İthalatın düşmesi piyasaları rahatlatmış gibi gözükse de sanayimizi İthal İkamesi çalıştığı unutulmamalı. Stok tutmanın maliyeti artık yüksek. Sanayiciler nerede ise “sipariş usulü imalata” geçecek noktaya geldi. Satış vadeleri kısıldı, bazı sektörler nakit alışverişe dönmek üzere olması durgunluğu tetiklemekte. Zira Çek yazılma oranları % 10’lara gelmiş durumda. TCMB Bankalara da TL Kredi artışlarını ödüllendirdiğine göre Bankaların TL Kredi hacimlerine ve değişimine bakmada fayda var.
TL Kredilerde yerli Anadolubank mucizesi, yabancı hayal kırıklığı oldu
2018 ilk yarısında TL Kredi artış oranlarında yerli sermayeli ANADOLUBANK %15,2 artış ile toplam kredi artışında olduğu gibi ilk sırada kapadı. Alternatifbank ( % 14 ), FİBA BANKA ( % 13,4 ) ile en yüksek artışı sağlar iken daha sonra Kamu bankaları sıralandı. Vakıfbank ( % 13,2 ), Halkbank ( % 12,8)
ve Ziraat Bankası ( % 12,3 ) artış oranı sağladı. Büyük bankalardan YAPI ve KREDİ BANKASI’da Kamu bankalarından donra % 8,1’lik artış ile üst sıralarda yerini aldı. YAPI ve KREDİ BANKASI 2019 ilk yarısında Bilanço olarak da en fazla atak yapan ve büyüyen bankalar arasında yer almış hatta Aktif Büyüklükte Garanti Bankasını da geçerek özel banaklar arasında İŞBANKASI’ndan sonra 2. Sırada yer almıştı. TL Kredilerde 2019 ilk yarısında oransal olarak ICBC (% -20,9 ) ve ING BANK ( % -19,3 ), ODEA Bank ( % -7,1 ), HSBC ( % -6,5 ), Burgan Bank ( % -5,9 ) küçüldü.
TL Kredilerde Piyasaları Kamu Bankaları sırtladı
Hacimsel olarak sıraladığımızda 2019 ilk yarısında TL Kredilerde Piyasayı Kamu Bankalarının sırtladığı görülüyor. Üç Kamu bankasının yılın ilk yarısında Piyasaya sağladığı yeni TL Kredi kaynak 80 milyar TL’den fazla oldu. Ziraat Bankası 31,9 milyar TL ile en fazla kredilerde artış sağlarken, Halkbank 22,3 milyar TL, Vakıfbank 19,8 milyar TL. Kamu bankalarından sonra 2019 ilk yarısında ciddi atak yapan ve Pazar Payını genişleterek rakipleri ile arayı açan YAPI ve KREDİ BANKASI oldu. YKB’nin sağladığı TL Kredi artışı 10,7 milyar TL olurken, AKBANK sadece 3,8 milyar TL artış ile sınırlı kalarak YKB’yi takip etti.
TL Kredilerde en fazla düşüş ise 5,8 milyar TL ile ING Banka olurken 1,3 milyar TL azalış ile Türkiye Finans ING Bank’ı takip etti. Albaraka 950 milyon TL Kredilerde daralırken ODEA Bank TL kredi düşüşü 745 milyon TL oldu. HSBC ile 670 milyon TL küçülerek yılın ilk yarısını kapadı.
CEO’lardan dürüst davranmalarını bekliyorum
Her bankanın yapısı, Türkiye şartlarında çalışma Stratejisi, çalışma hedefler, beklentileri, planları, taktikleri farklı olabilir. Saygı da duyarım. Kişisel olarak tek beklentim CEO’ların açıklamaları ile Banka rakamlarının tutarlı olması. Kredilerde küçülmüş bir banka CEO’sunun, “iyi bir dönem geçirdik, Piyasalara şu kadar destek verdik” demesi bu işi bilen insanlara karşı en hafif tabir ile biraz saygısızlık oluyor. Lütfen bu yazıyı okuduktan sonra her Banka Üst Yöneticisinin 2019 ilk yarı bilanço ve dipnotlar Raporunuzun ( bilmeyenler için raporun en onunda ) Yönetim Kurulu ve CEO mesajlarının tekrar okuması.
