Kış aylarında özellikle herkesin evde kalmaya özen gösterdiÄŸi küresel salgın döneminde evlerde daha fazla vakit geçirildiÄŸini kaydeden Prof. Dr. Ahmet Akçay, “Bu da iç mekan alerjenlerine daha fazla maruz kalınmasına sebep oluyor. Havadaki toz parçacıkları, toz akarları, evcil hayvan tüyleri, küfler, hamam böcekleri gibi birçok iç mekan alerjeni, alerjileri tetikleyebilir. Alerjisi olan kiÅŸilerde bu tetikleyiciler belirtilerin artmasına neden olurken alerjisi olmayan kiÅŸiler için ise risk oluÅŸturuyor” dedi.
BU TETİKLEYİCİLER NELERDİR VE NERELERDE BULUNUR?
İç mekan alerjenlerinden en yaygın olanının toz akarları olduÄŸunu dile getiren Prof. Dr. Ahmet Akçay, “Toz akarları her evde bulunan mikroskobik küçük böceklerdir. Yataklarda, halılarda, çarÅŸaflarda, pelüÅŸ oyuncaklarda ve kumaÅŸ içeren her yerde toz akarları barınabilir. Banyolar ve mutfaklar gibi nemli alanlar da küf sporlarının üremesi için uygun yerlerdir ve bu küfler maalesef çıplak gözle görülmez. Hepimiz küf sporlarını soluruz ama alerjisi olanlar için küf sporlarına maruziyet hapşırmayı, burun tıkanıklığını ve kaşıntıyı tetikleyebilir. İç mekan alerjenlerinden bir diÄŸeri de hamamböceÄŸi dışkısıdır. Hamam böcekleri, evin hijyeninden bağımsız olarak her yerde yaÅŸayabilir ve ışığı sevmedikleri için genellikle gece ortaya çıkarlar. Hamamböcekleri, birçok insan için alerjen olan bir protein içerir. Hamam böceklerinin vücut parçaları, tükürükleri ve atıkları alerjenlerdir. Ölü hamam böcekleri bile alerjik reaksiyonlara neden olabilir. Evcil hayvan tüyleri de iç mekan alerjenlerindendir. Evcil hayvanların tüylerinde bulunan ölü deriler, tükürük ve bazı diÄŸer maddeler alerjiye neden olabilir be mevcut alerjiyi kötüleÅŸtirebilir. Ev tozu akar alerjenleri daha çok deniz kenarındaki ÅŸehirlerde veya deniz kenarına yakın ÅŸehirlerdeki evlerde sorun olan bir alerjendir. Konya, Åžanlıurfa gibi deniz kenarına uzak ve havası kurak iklimlerde ev tozu mite alerjenleri genelde yaÅŸayamaz” dedi.
KAPALI MEKAN ALERJİLERİNİN BELİRTİLERİ NELERDİR?
İç mekan alerjilerinin belirtileri ve ÅŸiddetinin kiÅŸiden kiÅŸiye deÄŸiÅŸiklik gösterebildiÄŸini dile getiren Prof. Dr. Ahmet Akçay, “Bazı kiÅŸilerde bu belirtileri günlük hayatın akışını etkileyecek ÅŸiddette olabilir” diyerek belirtileri ÅŸöyle sıraladı: “Hapşırma, burun akıntısı veya tıkanıklığı, gözlerde, boÄŸazda, kulakta kaşıntı, burun tıkanıklığı nedeniyle nefes almada zorluk, kuru öksürük bazen balgam da olabilir, deri döküntüsü, kaşıntı.” Astımı olan kiÅŸilerde bu belirtilerin daha ÅŸiddetli yaÅŸanabildiÄŸini kaydeden Prof. Dr. Ahmet Akçay, “Öksürük ve hırıltı gibi astım semptomları tetiklenebilir” dedi.
KORUNMAK İÇİN NELER YAPILABİLİR?
Kış alerjenlerine maruziyeti önlemenin biraz zor olabildiÄŸini dile getiren Prof. Dr. Ahmet Akçay, “Özellikle hepimizin mümkün olduÄŸunca dışarı çıkmaması ve evde kalması gereken bu dönemde. Ancak alınabilecek bazı önlemler riski ve belirtilerin ÅŸiddetini azaltabilir” dedi. Akçay, bu önlemleri ÅŸöyle sıraladı: “Evinizi sık sık havalandırın. Ev tozu mite alerjisi olanların toz akarlarını dışarıda tutmak için yastıklarınız ve ÅŸilteleriniz dahil olmak üzere yatak, ÅŸilteler ve yastıklar için hipoalerjenik kılıflar kullanın. KumaÅŸ alanları azaltın. Ev tozu mite alerjiniz varsa yatak odasında halı veye klimlerin kaldırılması ve peluÅŸ oyuncakların kaldırılması faydalı olacaktır. Alerjisi olan çocukların yatak odasında tekstil ürünü olmayan oyun matı bulundurması daha uygun olacaktır. Giysilerinizi sıcak su ile yıkayın. Toz akarı oluÅŸumunu azaltmak için giysilerinizi, yatak örtülerinizi ve çıkarılabilir döÅŸeme kılıflarını düzenli olarak en az 60 derecede sıcak suda yıkayın. Halı kullanımından mümkün olduÄŸunca kaçının. Havanın nemini dengeleyin. Deniz kenarına uzak ÅŸehirlerde hava kuruluÄŸu varsa havadaki kuruluÄŸu azaltmak için bir nemlendirici kullanabilirsiniz, ideal bir nem seviyesi yaklaşık yüzde 30 ila 50'dir. Nem oranın çok yüksek olması küf oluÅŸumuna ve ev tozu mite akarlarının artışına zemin hazırlanması nedeniyle kontrollü bir nemlendirme yapmalısınız. İstanbul, İzmir gibi deniz kenarında olan ÅŸehirlerde nemlendirici kullanmak yerine pencereyi açarak odayı havalandırmanız daha faydalı olacaktır. Evinizde su sızıntısı olmadığından emin olun. Nemin birikmesini ve toz akarları, küf veya hamam böceklerinin geliÅŸmesi için bir ortam oluÅŸturmasını önlemek için evinizin ıslak zeminleri sürekli kontrol edin ve herhangi bir su sızıntısı olmadığından emin olun. Evinizi vakumlayın. Evinizi düzenli olarak vakumlayın. Alerjen parçacıklarının çoÄŸunu, çoÄŸu yüzeyden çıkarmak için HEPA filtreli bir vakum kullanın. Hamam böceklerinin içeri girebileceÄŸi veya dışarıdaki havanın içeri girebileceÄŸi kapılarınızdaki, pencerelerinizdeki veya duvarlarınızdaki çatlakları veya açıklıkları kapatın. Evcil hayvanınızla teması azaltın. Evcil hayvanınızla teması mümkün olduÄŸunca azaltmaya çalışın ve vaktinizin çoÄŸunu geçirdiÄŸiniz alanlardan evcil hayvanınızı uzak tutmaya çalışın. Evcil hayvanların yatak odasına girmesini engelleyin. Temizlik ürünlerine dikkat edin. Evin yüzeylerinin temizlenmesi için kokusuz ve klor içermeyen temizlik malzemesi kullanılması ve çamaşırların da kokusuz veya kokusu az deterjan ve yumuÅŸatıcı kullanması faydalı olacaktır. Çünkü astım ve alerjik nezle gibi alerjik hastalığı olanların akciÄŸer ve burunları kokuya çok hassastır.”
Haber / MenÅŸure KARDEÅž