Edirne Roman Eğitim Gönüllüleri Derneği ile Keşan Eğitim ve Dayanışma Federasyonu, Edirne'de Meriç Nehri'nde bir araya gelerek, 2 Ağustos 1944 tarihinde Auschwitz kampında hayatını kaybeden Roman vatandaşları andı.
“SİSTEMATİK ÖLÜMLERE MARUZ BIRAKILDILAR”
Etkinlikte Edirne Roman Eğitim Gönüllüleri Derneği adına konuşan dernek yönetim kurulu üyesi Gamze Kesermiş, “Romanlar, tarihsel adıyla çingeneler, yeryüzünün bahtı gülmeyen toplumu 14. yüzyıldan beri yaşadıkları Avrupa coğrafyasında yerli halklar tarafından zulüm, baskı, derin ayrımcılıklarla karşılaştığı kadar ülkelerin, siyasi ideolojilerin acımasızlığı altında sistematik ölümlere maruz bırakılmışlardır. Tarihin karanlık sayfalarında yer alan 2-3 Ağustos 1944 Alman Nazi yönetimi altında 2 bin 900 Romanın toplu olarak gaz odalarında imha edildiği gündür" ifadelerini kullandı.
“TOPLU KATLİAMA DÖNÜŞTÜ”
Avusturya, Macaristan, Hırvatistan, Romanya'da Nazi yönetimi ve Nazi işgali sonrası kurulan idarelerce çıkarılan kanunlar ve uygulamalar gereği Roman nüfusunun önemli kısmının mal ve mülklerine el koymasının ardından, toplama kamplarına gönderildiğini belirten Kesermiş, "13 Ekim 1942'de çıkarılan emirle toplu katliama dönüştü ve savaş bittiğinde, Auschwitz - Birkenau, Chelmno, Sobibor kampları olmak üzere çeşitli toplama kamplarına sevk edilen Avusturya ve Almanya Romanlarından yarıdan fazlası (yaklaşık 25 bin) öldürülmüştür. Belzec, Jasenovac kamplarındaki Balkan Romanlarının kaybı ise bunun çok daha ötesindedir. O dönemde Avrupa'daki Roman nüfusunun 1 milyondan az olduğu düşünüldüğünde 220 bin ile 500 bin arasında değişen çingene katliamının boyutları ortaya çıkmaktadır" dedi.
“ROMANLARIN YAŞADIKLARI ACILAR DİLLERİNDE SAKLI KALDI”
“Soykırımın bu yıl 77'nci yıldönümü” diyen Kesermiş, "Bugün 'kıyım' olarak bilinen porajmosun 77'nci yılı. Romanların yaşadıkları acılar dillerinde saklı kaldı. Saklı tarihin bilinmeyen Romanlarına yönelik bazı Avrupa ülkelerinde koruma amaçlı azınlık hakları tanınmış olmasına rağmen etnik saldırılara, ayrımcı uygulamalara uğramaktadırlar. Bugünün anısına 2-3 Ağustos'ta Alman Nazi yönetimi altında katliamda yaşamını yitiren Romanların ve Srebrenitsa katliamında yaşamını yitiren Müslümanların acılarını da paylaşıyor, başka katliamların yaşanmamasını temenni ediyoruz" dedi.
Haber / Erdal AYDIN
