Ayşenaz Uzun, sütleğen bitkisi kullanarak hazırladığı 'ısıya ve kırışmaya' dayanıklı kumaş ile Uluslararası Bilim Proje Olimpiyatları mühendislik kategorisinde 2'ncilik ödülü kazandı.
İDEALİM, BİLİM İNSANI OLMAK
Lise öğrencileri arasında her yıl düzenlenen Uluslararası Bilim Proje Olimpiyatları (INSPO), geçen hafta İstanbul'da yapıldı. Sağlık, çevre, enerji ve mühendislik kategorilerindeki yarışmaya 358 proje başvururken, 10 ülkeden 55 proje finale kaldı. Tekirdağ'da özel bir lisenin 2'nci sınıf öğrencisi Ayşenur Uzun, sütleğen bitkisinden yola çıkarak hazırladığı 'Kumaşların bazı mekanik özelliklerinin doğal maddeler kullanılarak geliştirilmesi' adlı projesiyle, mühendislik kategorisinde 2'ncilik ödülüne layık görüldü. Ayşenaz Uzun, Sütleğen özünü enjekte ederek ürettiği kumaşla itfaiyeciler için kıyafet tasarlanabileceğini belirterek "İdealim, bilim insanı olmak" dedi.
İTFAİYECİLER İÇİN KIYAFET TASARLANABİLİR
sütleğen bitkisinin eline tesadüfen çarptığını ve elinde kızarıklıklar oluştuğunu, sonrasında projeye başlamaya karar verdiğini belirten Ayşenaz Uzun, sütleğenin oksijeni azalttığını öğrenince bundan ısıya dayanıklı kumaş elde edebileceğini düşündüğünü ifade etti. Ailesi çiftçi olan lise öğrencisi Ayşenaz Uzun, "Yanmazlık testi yaptım ve ilk olarak kumaşın ilk 14 saniyede alev aldığını gördüm. Normal bir kumaş 10 saniyede alev alıyor. Bunun günlük hayatımıza faydası; itfaiyecilerin giydiği kıyafetlerin içinde 'imbentin' denilen kimyasal madde var, bu madde de cilt üzerinde kanser yapabilecek bir etkiye sahip ve kızarıklıklara yol açıyor. Benim üzerinde çalıştığı sütleğen bitkisi özünü uygulayarak geliştirdiğim kumaş ise doğada maliyeti az olan ve kanser riski olmayan bir kumaş. Dolayısı ile itfaiyeciler için kıyafet tasarlanabilir" dedi.
KIRILMAZLIK TESTİ UYGULANDI
Ayşenaz, projenin 2'nci aşamasında ise kumaşa kırışmazlık testi uyguladığını anlatarak "Kumaşa kırışmazlık testi uyguladık. Normal kumaş ve numune kumaş üzerinde deneme yapıldı ve 2 kumaşa da ayrı işlem uygulandı. Sütleğenli kumaşın basınca daha dayanıklı olduğu belirlendi. Kırışma testi sonrası bunun genel olarak yaygınlaşmasıyla ütü kullanımının azalarak ülke ekonomisine katkı sağlayacağını düşünüyorum. Sütleğenli kumaş daha az kırışıyor. Son olarak tuşa yani yumuşaklık testi yaptık. Sütleğeni sürdüğümüz kumaşların daha yumuşak hale geldiğini gördük" ifadelerini kullandı.
MEKSİKA'DA YAPILACAK YARIŞMAYA KATILMAYA HAK KAZANDI
Projeye danışmanlık yapan öğretmen Gülsemin Savaş Tuna ise önemli bir ödül aldıklarını belirterek, "Bu yarışmaya 10'dan fazla ülke katıldı. Yarışma 4 farklı aşamada düzenlendi. Mühendislik, sağlık, çevre ve enerji alanlarında yapıldı. Biz ülkemizi mühendislik alanında temsil ettik. Ülkemizden 7 proje vardı. Genel anlamda 358 proje başvuruda bulundu. 55 proje finale kaldı, biz de bu yarışmada 2'ncilik aldık. Öğrencimi kutluyorum" dedi. INSPO 2018'de mühendislik kategorisinde 'İçecek getiren robot' projesiyle Ahmet Akif Kaya ve 'Yapısal renk eldesinde silika taneciklerinin kullanımı' projesiyle Arda Çağan Karagöz 1'inci oldu. 2'ncilik elde eden Ayşenur Uzun, 2019 yılı Mart ayında Meksika'da yapılacak yarışmaya katılmaya hak kazandı.
Haber / Özge MERİÇ
