EDİRNE'NİN İLÇELERİ

Tarihsel olarak bakıldığında, yörede ilk yerleşimin M.Ö. 1200 yıllarında bölgeye gelen Traklarca gerçekleştirildiği sanılmaktadır. Büyük İskender'in ölümünden sonra kurulan Trakya Krallığı içinde yer alan Keşan, daha sonra Perslerin, Helenlerin, Roma ve Bizanslıların egemenliğinde yaşadı. Trakya Krallığının başkenti Enez'in vakıf köyü yakınlarındaki "Lizimimakya" idi. 2. Trak Devletinin başkenti "Bizye" (Vize) oldu. M.S. 1. yüzyılda Doğu Trakya, Roma Donanmasının üssü olan "PERİNTOS" (Marmara Ereğlisi) de oturan bir Roma Valisi tarafından yönetiliyordu. Keşan, Büyük Roma İmparatorluğu zamanında "VİVA EGNATA YOLU"(Egnata şehri yolu) üzerinde, küçük bir mola ve konaklama kasabasıydı.

BÖLGEDE ODRİSLER’İN ETKİSİ BÜYÜK OLDU

Bölgede en çok Trakların bir kolu olan "ODRİSLER" in etkisi olmuştur. Edirne'yi kuran Odrislerdir. Başkentleri "KYPSELA" (İpsala) idi.1354 yılında meydana gelen depremde, önemli ölçüde yıkıma uğrayan Keşan'ın nüfusu da azalmıştı. İlk kez Gazi Süleyman Paşa zamanında Osmanlı yönetimine girdi. Fatih Sultan Mehmet devrinde Keşan'ın yönetimi, "HAS" olarak yönetimi Hersekzade Ahmet Paşa'ya verilmiştir. 1829 ve 1877'de iki kez Ruslarca işgal edildi. 20. yüzyıl başlarında önce Bulgarların, sonra Yunanlıların saldırısına uğrayan Keşan 19 Kasım 1922'de işgalden kuntuldu ve özgürlüğüne kavuştu.
1310 Edirne yıllığına göre, 19 yüzyılda 10427 olan nüfusun 2140 kadarı Türktü. 1877 Türk - Rus savaşlarından sonra ilçe olmuştur. Gelibolu Livasına (Sancak) bağlı idi. İlçede Tasavvufçu Şeyh Süleyman Zati ve Rüstem Babanın türbeleri ile Hersekzade Ahmet Paşa camii vardır.

TARİH ÖNCESİ KEŞAN

Bir memleketin tarihi, orada yazının ilk defa kullanılmasıyla başlar. Bir ülkede insan yaşamaya başlayışı ile yazı kullanılmaya başlayışı arasında geçen çok uzun süreye "tarihi öncesi" diyoruz. Doğu Trakya ve ilçemiz, M.Ö. 10. yy'dan önce, insan bakımından boştu. Keşan dolaylarına da gelen ilk insanların Batı Anadolu kıyılarından göç etmiş Orta Asyalı "Luviler" olduğu bilinmektedir. Luji Türkleri, Orta Anadolu'da medeniyet kurmuş ÖnEtilerle akrabaydılar. Doğu Trakya'ya M.Ö. 40'ıncı yüzyılda geldi ve cilalı taş devri medeniyetini getirdiler. Keşan'ın bilinen en eski adı olan "Zorlanis", Luji diline ait kelimelerdendi. İlçenin merkezi, herhalde küçük bir çiftçi ve çoban köyü olarak, ilk defa Luvi Türkleri tarafından kurulmuştur. Zorlanis ismi, Doğu Trakya'ya Büyük Roma İmparatorluğu egemen olduğu zamanlarda bile kullanılmaktaydı.

  İLKÇAĞDA KEŞAN

M.Ö. 20. yüzyıldan itibaren Orta Asyalı Traklar, Karadeniz kuzeyinden ve Tuna üzerinden gelerek Keşan’a  yerleşmeye başladılar. M.Ö. 12. yüzyıla kadarki 8 yüzyıl boyunca yeni yeni Trak boyları geldi. Doğu Trakya'ya yerleşti. Balkan yarımadasının çok yeri onlarla doldu. Traklar, Balkan yarımadasına maden devri medeniyetini getirdiler. Onlardan kalma paralar, Trakların yazı bilip kullandıklarını göstermektedir. Demek ki ilçemizde ilkçağ, Trak Türklerinin gelip yerleşmesiyle başlamıştır. Keşan ilçesinde yaşayan Traklar, Türk ulusunun kollarından biri olan Trak ulusunun Odris budununa (kavmine) bağlı boylar (kabileler) halindeydi.Meriç havzasının orta ve aşağı bölümlerinde yerleşmişlerdi. İlçede en yoğun olarak bulundukları kısım, Korudağ batısındaki yayla idi.

 KEŞAN PERS İMPARATORLULUĞUNUN ASKERİ VALİLİĞİNİ YAPTI

Pers İmparatoru I. DARYÜS (BÜYÜK DARA), M.Ö. ö.'ıncı yüzyıl sonlarında, ilçenin bulunduğu yeri de imparatorluğuna ekledi. İlçemiz, Doğu Trakya'yı kaplayan Pers Satraplığı (askeri valiliği) nın bir bölümü oldu. Daryüs'ün yerine geçen oğlu I. KSERKSES (BÜYÜK SERHAS), M.Ö. 5'nci yüzyılda Yunanistan'a sefer yaptı. Bu sefer sırasında Pers (İranlı) ordusu ilçemiz güney kısmından da geçip ilerledi. İlçemizde savaşamadılar.
Traklar, Pers İmparatorluğunun zayıflama döneminde aralarında birleşip isyan ettiler. "TREZ" adlı boy beyi başkanlığında Birini Trak Devletini kurdular. İlçemiz, başkenti KYPSELA (İPSALA) olan bu Tür devletinin sınırları içinde yer aldı.
Odris budunundan Trakların birlik ve beraberliği, kral SEVTES zamanında bozuldu. Düşman tehlikesi ve egemenliği uzaklaştığında Trak boylan, gene başına buyruk yaşamak istemişlerdi. Birinci Trak Devleti, düşman saldırısına uğramadan parçalandı. Traklar hiç bir düşman ordusu saldırısına uğramamışlardı ama Makedon kralı FİLİP, Trak boy başkanlarının arasını açmayı başarmıştı. Böylece, ilkçağın pek savaşçı ulusu olan Trakları, kolayca egemenliği altına aldı.

BÜYÜK İSKENDER’İN KURDUĞU İMPARATORLUK  VE TARAK KIRALLIĞI ÇİNDE DE  YER ALDI

Filip'in oğlu BÜYÜK İSKENDER zamanında Makedon egemenliği sürüp gitti. Keşan, Büyük İskender'in kurduğu çok büyük imparatorluğun içinde kaldı. Büyük İskender ölünce, Elenizm Devri krallıklarından "TRAKYA KRALLIĞI" içinde yer aldı. Başkenti Sarıöz körfezi kıyılarında olduğu bildirilen bu devleti, Büyük İskender'in generallerinden LİZİMAKHOS kurmuştu. Keşan'ın Yayla ve Enez'in Vakıf köyleri yakınlarında olması mümkün başkentinin adı LİZİMAKYA idi.Lizimakhos, Trakya Devletinin sınırlarını Toros dağlarına kadar genişletti. İskender'in generallerinden PHOLEME'nin oğlu KRAVNOS, Lizimakya ya gelip, Lizimakhos'u hançerleyip öldürdü. M.Ö. 280 yılında işlenen bu cinayetin sebebi, Lizimakhos'un Kravnos'a verdiği askeri yardım sözünü tutmamış olmasıydı. Kravnos, Mısır'da egemenlik kurmak istiyordu.

Kravnos Makedonya'ya gidip krallık tahtına oturdu ve Doğu Trakya'nın zamanını da Makedonya Krallığına kattı. Traklar, Makedon egemenliğinin zayıfladığını hissedince aralarında tekrar birlik sağlayıp İkinci Trak Devletini kurdular. Bu devletin başkenti BİZYE(VİZE) şehriydi. Balkan yarımadası Büyük Roma İmparatorluğunun egemenliği altına girmekteydi. Romalılar, cenkçiliğiyle ünlü Traklara saldırmayı sakıncalı buldu ve onlara karşı sahte dostluk siyaseti güttüler. İç işlerine karışıp Trak Beylerinin arasını açmaya uğraştılar. Traklar bu hileyi sezip Anadolu'nun Doğu Karadeniz bölümündeki PONTUS Krallığının hükümdarı VI. MİTRİDAT (EVPATOR)'la anlaşma yaptılar. Böylece, siyasi zekaya da sahip olduklarını gösterdiler. Mitridat komutasındaki ordu, Romalı komutan SULLA'nın komutasındaki orduyla M.Ö. I.'nci yüzyılda savaştı. Üstünlüğü Romalılar sağladığından İkinci Trak Devleti yıkıldı ve Doğu Trakya Büyük Roma İmparatorluğunun illerinden biri haline geldi. M.S. I.'nci yüzyılda Doğu Trakya, vilayet merkezi ve bir Roma donanmasının üssü olan PERİNTHOS (Marmaraereğlisi) şehrinde oturan vali tarafından yönetiliyordu.

 BÜYÜK İSKENDER KEŞAN’A KALE YAPTIRDI
Keşan. Büyük Roma İmparatorluğu zamanında VİA EGNATYA YOLU (EGNATYA ŞEHRİ YOLU) üzerinde küçük mola ve konaklama kasabasıydı. Bu yolun Enez'e ulaşan bir kolu da Zorlanis adını taşımaya devam eden kasabadan ayrılmaktaydı. Ünlü gezgin Evliya Çelebi'ye göre Büyük İskender'in yaptığı bir kaleye de sahip bulunuyordu.

Hazırlayan/Seyit SÜREN