Edirne Çeşmeleri

Bu topraklarda 500 yıl önce yaşayanlarla aynı çeşmeleri ve tası paylaşmaya devam etiğimizi Edirne Çeşmelerine bakarak anlayabilirsiniz.

Hastahane (Harbiye) Çeşmesi

Barok stilinde olan çeşmenin haznesi kesme taştandır. Hazne örtüsü düzdür ve etrafı korkulukla çevrilidir. Tek yüzlü çeşmenin cephede yayvan sivri kemerli nişi ve içinde mermer ayna taşı, önünde de yalak bulunmaktadır.

Ticaret Listesi Çeşmesi

Dört cepheli meydan çeşmesidir. Halk Eğitim Merkezi'nin inşa edildiği 1916-1917 yıllarında yapıldığı söylenebilir. Neo Klasik üslubundadır. Dr. Rıfat Osman Çeşmesi olarak da anılır. Alınlıklarındaki kitabelerde "Su gibi aziz ol" özdeyişi ile dua yazıları bulunmaktadır.

Merzifonlu Çeşmesi

Merzifonlu Kara Mustafa Paşa tarafından 1666 yılında yaptırılmıştır. Kesme taştan üç cepheli meydan çeşmesidir. Çatısı ahşap ve üzeri alaturka kiremitlidir. Eski yıllarda çeşmenin sol yanında Gülşeni Dergahı bulunmaktaydı.Balkan Savaşı yıllarında bir ara bu çeşmeye Meriç Nehrinden su pompalanmıştır.

Yeniçeri Çeşmesi

Yapılış tarihi bilinmemektedir. Cephe eni 3 metre, boyu 3 metre olup; tek cepheli bir köşe çeşmesidir. Cephesinde üç sıra dikdörtgen, silmeli çerçevelidir ve ayna taşı çıkıntılı taşlarla yapılmıştır. Önünde üç yalak bulunur. Suyu akmaktadır.

Umurbey Tavanlı Çeşmesi

Görünen durumuyla Edirne'deki tavanlı çeşmelerin son ve ilginç örneklerinden olan Umurbey yolundaki çeşme; kesme taştan, tek cepheli ve hazneli bir çeşmedir. Cephesinde, sivri kemerli niş içinde, üzerinde Maşallah yazılı bir mermer kitabe bulunur. Önünde tek parça yalağı vardır. Hazne örtüsü ahşap çatılı olup, ahşaptan iki konsola oturmaktadır. Tavan süslemeleri ahşaptan olup koruluğu kabartma motiflidir. Çeşmenin cephesi 2.38 metre, boyu 2.60 metredir. Ahşap tavan alaturka kiremitle örtülmüştür.

Sarı Camisi Çeşmesi

Cami bitişiğinde olup, haznesi cami çatısıyla örtülmüş durumdadır. Kuzey cephesinin eni 3 metre, boyu 2.70 metredir. Kuzey cephesinde üç, doğu cephesinde bir sivri kemerli niş bulunmaktadır. Suyu akmamaktadır.

Yıldırım Hasan Çelebi Sebili

Üstü açık Sebiller, yani yaz sebillerinin son örneğidir. Bu yönüyle eşi bulunmaz olarak nitelenir. Hasan Çelebi adında biri tarafından Yıldırım Semtinde yaptırılmıştır.

Ekmekçioğlu Sebili

Havlucular Hanı'nın güney tarafında yer alan tarihi sebil iki cepheli olup Osmanlı Klasik üslubundadır. Her cephesinde birer pencere bulunur. Ekmekçioğlu Sebili'nin üstünde bir zamanlar kahvehane bulunmaktaymış. Tarihçi Ahmet Badi bu kahvenin Edirne'deki en eski kahve olduğunu yazmaktadır.1752 depreminde Havlucular Hanı'nın üst tarafı ile birlikte bu kahve de yıkılmıştır.1601 yılında yaptırlan bu sebil Pazarcılar Sebili olarak da bilinir.

İbrahim Paşa Çeşmesi (Merkez)

Edirne'de İbrahim Paşa Mahallesi'nde, İbrahim Paşa Sokağı'nda İbrahim Paşa tarafından 1495'te yaptırılmıştır. İbrahim Paşa Camisi'nin şadırvanı olarak da kullanılan bu çeşme sekiz cephelidir ve dört kenarında çeşme aynaları kemerler içerisine alınmış, etrafı yarım payelerle de sınırlandırılmıştır. Ayrıca her cephede kemerleri tutan payeler bulunmaktadır. Paye kaidelerinin altı vazo şeklinde, başlıkları da akantus yapraklıdır. Kesme taştan yapılmış olan çeşme İbrahim Paşa Camisi'nin yıkılmasından sonra meydan çeşmesi konumuna gelmiştir.

 Hacı Adil Bey Çeşmesi (Merkez)

Edirne Meriç Köprüsü'nün bitiminde, Karaağaç yolunun başında bulunan bu çeşmeyi Edirne Valisi Hacı Adil Bey 1904 yılında yaptırmıştır. Barok üsluptaki çeşmenin projesini Edirne Evkaf Müdürü Sadrettin Bey ile Dr.Rıfat Osman çizmiştir.

Çeşme üzerinde Üsküdarlı Şair Alaaddin'e ait bir beyit bulunuyordu. Ancak bu beyit Karaağaç'ın Yunan işgali sırasında yerinden sökülmüştür. Çeşme üç kademe üzerinde kesme taş ve mermerden dört köşeli olarak yapılmıştır. Batı ve doğu yönündeki sivri kemerli cepheleri rumi ve palmetlerle süslenmiştir. Diğer cepheler sade bezemesiz mermerdir. Çeşmenin dört cephesinde de kitabeler vardır. Çeşmenin üzeri geniş ahşap bir saçakla örtülüdür. Edirne Belediyesi tarafından 2000 yılında onarılmıştır.

Hazırlayan/Seyit SÜREN