Edirne'nin Kurucuları -1

Bu sayımızda da Edirne'nin kurucularını tanıtıyoruz. Edirme'nin bir Osmanlı-Müslüman şehri olarak ortaya çıkmasını ve gelişimini sağlayan, kenti ve yeni mahalleleri camileri, çeşmeleri, h

KÜLTÜR SANAT 18.06.2015 18:19:00 0
Edirne

Edirne kentinin kurucuları, özellikle kentin kuruluşunda önemli bir yüzyıl sayılan 15. yüzyılda yaşamışlardır. Bu kurucular ve kurumları şunlardır.

Yahşi Fakih

15. yüzyılda adına iki tane mahalle kurulmuş olan Yahşi Fakih ve ailesi, kentin önde gelen kurucuları arasında bulunmaktadır. Bu mahallelerden "Mahalle-i Yahşi Fakih" Halil Paşa Hanı çevresinde, "Mahalle-i Hamam-ı Yahşi Fakih" ise Kale İçi’nde kurulmuştur.

Gümlüoğlu

Gümlüoğlu (ya da Gümlü Bey) ve oğulları Saltuk ve İskender Beyler, Edirne'nin ünlü kurucularındandır. Saltuk ve İskender Beyler tarafından Edirne'de Beylerbeyi İmareti yakınında, bir mescit ve odalar yaptırılmış, burada Gümlüoğlu adıyla anılan bir mahalle kurulmuştur.

Sofu Beyazid

Çelebi Sultan Mehmet'in öğretmeni ve danışmanı olan Niğdelizade Sofi Beyazid Çelebi(Sofi İmadettin Beyazid Çelebi), bugün aynı adla kurulan mahallenin kurucusu sayılmaktadır.

Şah Melek Paşa

Fetret, Çelebi Sultan Mehmet ve Sultan II.Murat dönemlerinin önemli kişilerinden olan Şah Melek Bey(Paşa) adına Edirne'de Gazi Mihal Köprüsü başına Kafes Kapı çevresinde zarif bir cami ve mahalle vardır. 16. yüzyılın başlarında bu mahallenin adı Şah Melek Medresesi Mahallesi olarak anılmıştır.

Mirahur Ayas Bey

Muradiye semtinde bulunan ve günümüze dek aynı adı koruyarak gelen, 16. yüzyıl kayıtlarında Edirne Mahalleleri arasında sayılan "Mahalle-i Mirahur Ayas Bey", adını Sultan II.Beyazıd döneminde yaşamış olan ve Çaldıran Savaşı'nda savaşıp şehit olduğu sanılan Ayas Bey'den almıştır.

Şeyh Şucaaddin Karamani

Sultan II.Murat döneminde yaşamış, Şeyh Hamid Kayseri ile ilişkisi olmuş ve onun müridliğini yapmış olan Şeyh Şucaaddin Karamani, kaynaklara göre II.Murat döneminde Edirne'ye gelmiş, bir söylentiye göre de padişahı bir tehlikeden kurtardığı için, padişahça kendisine Debağhane semtinde bir zaviye ve mescit yaptırılmış, böylece bu semtte bir mahallenin kurucusu olmuştur. 16. yüzyılda adı geçen "Mahalle-i Zaviye-i Şeyh Şuca" adlı mahalle günümüzde de yaşamaktadır. Sultan II.Murat'ın, onun adına bir medrese de yaptırdığı ve bu medresenin tarihçilerce "Şeyh Şuca Medresesi" diye adlandırıldığı bilinmektedir.

Veliyeddin Bin İlyas Hüseyin

Kale İçi'nde bir mescit ve çeşme yaptıran, böylece bir mahalleye yüzyıllarca adını veren Mevlana Veliyeddin Bin İlyas, Sultan II.Murat döneminde Kazaskerlik yapmıştır. 17. yüzyılda da Mahalle-i Mevlana Veliyeddin olarak adını koruyan bu mahalle, daha sonraları, Yakut Paşa Mahallesiyle birlikte Metropolit Mahallesi adını almıştır. Günümüzde de Mithat Paşa Mahallesi olarak anılmaktadır.

Hasan Paşa

Yavuz Sultan Selim dönemi kayıtlarda Edirne'nin mahalleleri arasında anılan "Mahalle-i Hasan Paşa"'nın adını, Edirne'nin 15. yüzyıl tarihinde önemli rol oynamış, kentin gelişmesine katkıları bulunmuş olan Hasan Paşa'dan aldığı sanılmaktadır. Bu mahalle; Hasan Paşa tarafından kurulan ve Dr.Rıfat Osman Bey zamanında yıkıma uğrayan mescit ile birlikte, İstanbul yolu üzerinde ve Has Fırın yakınındaydı. Günümüzdeki Hasan Paşa Mahallesi ise, eski Hasan Paşa ve Tahtakale mahallelerinin birleşmesi sonucu Manyas semtindedir.

 

 Hazırlayan/Seyit SÜREN