Bugün, 26 Nisan 2024 Cuma
İstanbul'a yaklaşık iki saat mesafede 140 kilometre, Vizede henüz keşfedilmemiş çok önemli bir hazine var bu da tarihi kültürü ve doğasıyla bir cennet köşesi olması.
Küçük şirin ama geçmişteki ünü ve bir çok medeniyetlere ev sahipliği yapmasıyla büyük bir ilçe burası Vize. Bu güne kadar hiçbir iktidar buraya el atıpta buradaki tarihi dokuyu gün yüzüne çıkarma gibi bir çalışma yapmadığını görüyoruz. Son yıllarda biraz yapılmış olsa da bunlar yeterli değil.Vize belediyesinin bu işe zaten gücü yetmez.Çünkü burada yüz yılların medeniyetlerin ayak izleri var ve bu nedenle medeniyetlerin beşiği olmuş bir çok Krallıklara başkentlik yapmış bir şehirdir Vize.
DÜNYANIN EN BÜYÜK SU YOLU VİZE-İSTABUL ARASIDIR
Bugün Kırklareli iline bağlı küçük, şirin bir ilçe olan Vize, oldukça zengin bir tarihi geçmişe sahiptir. Tarihte değişik isimlerle anılan kent, Bizye, Bizya, Bida, Biza, Vissa, Vizilli ve son olarak da Vize olarak bilinmektedir. BİZYE olarak geçen bu ilk VİZE adı Trak krallarından BYZAS'ın ismine izafeten verilmiştir. Yunan mitolojisinde bu isim "BYZİA", kaynak perisi olarak geçer. Zaten Vize'de suların ve kaynakların bolluğu Geç Roma Döneminde yapılan 242 km.'lik (Vize-İstanbul) Dünyanın en büyük su yolu olan Roma su Yolu bu açıklamayı teyid etmektedir.
TÜRKLERİN GÖNÜL BAĞI OLDUĞU YERDİR VİZE
Trakya'daki en güzel yerleşimlerden biri olan kent için, Hoca Saadettin Efendi Vize'yi "Gönül Açıcı" yer olarak açıklamaktadır. Türklerin hep gönül bağı olduğunu düşündüğümüz Vize, genellikle havasının güzelliği, bağ ve bahçelerinin zenginliği, sularının bolluğu ile İstanbul-Edirne arasındaki bütün kasabaların en güzeli olarak tanıtılmıştır. (Hoca Saadettin Efendi Cilt 1 Sayfa 137)
VİZYENOS, “VİZE KADAR GÜZELİ YOKTUR”
1883 yılında Vize'de doğan Dünyaca Ünlü Yazar Georgios Vizyenos (Vize'nin Evladı) Atina'da devam ettiği öğrenimini geliştirerek, Almanya'da felsefe ve psikoloji eğitimi görmüş ve doktorasını burada tamamlamıştır. Eserlerinde Vize'ye geniş yer veren Georgios Vizyenos doğduğu yer ile ilgili olarak "Trakya'da birçok kasaba vardır. Fakat Vize kadar güzeli yoktur." ifadesini kullanmıştır.
VİZE TRAK KRALLIĞI’NINDA BAŞKENTİ İDİ
Adrianos ve Filip sikkelerinde de görülen, Trakların Astai boyunun büyük ihtimalle merkezini teşkil eden kent, Trak Krallığı'nın da başkentiydi.Doğu Roma (Bizans) döneminde İstanbul'un Trakya'daki kalesi olarak bilinen kent çok parlak bir dönem geçirmiştir. Osmanlı Döneminde Trakya'da 3 Sancak biri olan kente Osmanlı kayıtlarına göre Çorlu, Kırkkilise (Kırklareli) Hayrabolu, Birgos (LüleBurgaz), Saray, Pınarhisar, Silivri, Danişmend-i-Eski (Babaeski) nahiyeleri bağlıdır. Sancağın toplam 111 köyü vardır.
TRAKYA PAŞAELİ MÜDAFA-İ HUKUK CEMİYETİ VİZE’DE ŞUBE AÇTI
Vize 24 Nisan 1920’de ilan edilen San-Remo Konferansı kararlarına göre Yunanistan’a bırakıldı. Bu kararı protesto eden Trakya Paşaeli Müdafa-i Hukuk Cemiyeti bu konuda büyük gayretler gösterdi. Cemiyet bu konu ile ilgili olarak Vize’de de bir şube açtı. Yunanistan ilgili Konferans kararına göre 20 Temmuz1920’de Trakya harekatını başlattı. Arka arkaya yaptığı savaşların verdiği yorgunlukla Trakya’da görevli I. Kolordu bu devletin taarruzlarına fazla dayanamadı ve Bulgaristan’a çekilmeyi uygun gördü.Bu yüzden Vize’de 27 Temmuz 1920’de Yunan işgaline maruz kaldı. Yaklaşık 2.5 yıl süren bu işgal döneminde Vize’liler çok sıkıntı çekti ve zulüm gördüler. Bu işgal dönemi 11 Ekim 1922’de imzalanan Mudanya Mütakeresi ile sona erdi. Mütakereye göre içinde Vize’nin de bulunduğu Doğu Trakya Bölgesi İtalyan yönetimine bırakılacaktı. Yine müttefiklerin kararı gereği İtalyanlar 16 Ekim1922’de Vize’ye girecekler ve bir gün sonra da Yunanlılar kasabayı terk edeceklerdi. Fakat beklenen tarihte tahliye gerçekleşmedi. Beklenen devir-teslim ve tahliye ancak 19 Ekim 1922’de gerçekleşti.
1 KASIM 1922’DE VİZE’Yİ TÜRK JANDARMASINA TESLİM EDİLDİ
21 Ekim 1922’de Yunanlılar şehri tamamen İtalyan kuvvetlerine teslim ettiler. Antlaşma gereği şehir 1 Kasım 1922’de Türk Jandarmasına teslim edildi. Bu tarihle beraber; Türk orduları bir daha çıkmamak üzere Vize’ye girdiler. Tahliyeden sonra Vize Kaymakamlığı’na Şeyhler Nahiyesi Müdürü Cemal Bey ve Jandarma Kumandanlığı’na da Yüzbaşı İsmail Hakkı Bey tayin olundular. Bu bolümdeki bilgiler, Prof. Dr. Hüseyin Salman’ın araştırmalarındaki yayınlardan derlenmiştir.
Marmara Haber / Seyit Süren
