Bugün, 18 Nisan 2024 Perşembe
TRAKYA'NIN TARİH KOKAN İLÇESİ MURATLI...
Bugün yazı dizimizin 7. bölgesine geçiyoruz. Tekirdağ’ın Muratlı ilçesini tanıyacağız. Muratlı ilçesi M.Ö 1200-1700 yıllarası arası kurulduğu sanılmaktadır. Bir çok medeniyetlere ev sahipliği yapan Muratlı Osmanlı’nın Trakya’yı almasıyla birlikte Osmanlı topraklarına geçmiş ve Osmanlı’ya intikal ettikten sonra gelişmeye başlamıştır. Muratlı’da günümüzde geçilecek görülecek bir çok tarihi mekan bulunmaktadır. Muratlı ayni zamanda Avrupa Demiryolu üzerinde olup bu konumuyla da önem taşımaktadır. Günümüzde Muratlının en önemli geçim kaynakları kısmen sanayi olmak üzere çeşitli tarım ürünleri ve hayvancılık ve şeker pancarıdır.
MURATLI’NIN COĞRAFİ YAPISI
Muratlı ilçesi Tekirdağ ili Hayrabolu-Lüleburgaz ve Çorlu ilçeleriyle çevrili olup yüzölçümü 427 km2’dir.
İlçenin denizden yüksekliği 82 m.dir.Yaz aylarında kurak, sonbaharları ılık, kış ayları ser, kar ve yağmur yağışlı, ilkbahar serin havalar devam etmektedir.
İlçenin belirli akar suları Çorlu ve Ergene akarsularıdır. Bu iki dere İnanlı’da birleşerek Lüleburgaz’dan geçer. Demiryolu tam ortadan geçerek kasabayı ikiye bölmektedir. Buradan İtalyan şirketinin yaptığı bir demiryolu köprüsü bulunmaktadır. Ayrıca Edirne ve Tekirdağ asfalt yolları Muratlı’yı Tekirdağ ve Çorlu’ya bağlamaktadır. Muratlı yollarının düzgün ve her birinin kesişmesiyle Türkiye’nin en modern imar planına sahiptir.
Halen Muratlı’dan Tekirdağ’a demiryolu çalışması yapılmakta ve geçit noktaları, köprüleri, altyapıları tamamlandıktan sonra Muratlı demiryoluyla Tekirdağ’a bağlanmış olacaktır.
Arazi akarsularla yarılmış, üstlerinde düzce yerler bulunan 100-150 m yüksekliğinde yassı sırtlar görünüşündedir. Kasabanın doğusundaki boyalık düzü bunun bir örneğidir. Bu uzunca sırtların aralarında geniş ve yayvan vadiler uzanır. Bu sırtların yapısı, düz duruşlu Neojen tabakaları ve özellikle Karasal tortul tabakalarından (yumuşak kalker ,marn , kil , killi kumtaşı) oluşmuştur. Güneybatısında küçük ölçüde volkanik taşlar (bazalt) da bulunur. Kışın -8 C ‘ ye düşen sıcaklıklar bazı yaz günlerinde 37 C ‘ye kadar yükselir. Yağış miktarı 720 mm_’ü bulur. Orman örtüsü bakımından 23000 üzerinde çam fidanı ,dışbudak ,dere yataklarında çınar, gürgen karaağaç ve ıhlamur fidanı dikilmiştir. İnanlı ve Sevindikli büyük bir koruluğa sahiptir. İlçeye yakın yerlerde kömür madenine rastlanmaktadır. Ormanların zamanla tahribi iklime tesir etmektedir. Muratlı – Tekirdağ arasında yer yer volkanik araziye rastlanmakta olup , 3 ‘ üncü derecede deprem bölgesi sınıfına girmektedir. Muratlı ve Çorlu’dan başlayarak güneybatıya pararel uzanan üç kırık çizgi (fay hattı) bulunmaktadır.
MURATLI TARİHİ
Muratlı ilçesinin bilinen en eski yerleşimi, İnanlı deposu ve inekhanei sınırları içinde kalan ‘’Zindanlık’’ veya ‘’zindanüstü’’ yerleşimidir. Sarıbayır mevkii denilen bu yerde çıkan eski küpler ve bakır parçaları Trakya geçit yolları üzerinde M.Ö 1200-1700 tarihleri arasında burada geçici olarak yerleşen bir topluluğun varlığını göstermektedir. Bazı kişilerce Hıdır kasabası adı verilen bu yerleşim civarında höyüklerin bulunması kanaatımızı güçlendirmektedir.
Roma-Bizans dönemine ait çok az bir ize sahip (İnanlı bölgesinde Rıza Özel adındaki şahıs bir stel parçasını bulup Tekirdağ Müzesi’ne getirmiştir.) olan Muratlı Osmanlı döneminden sonra parlamaya başlamıştır.
MURATLI 1357 YILINDA TÜRK TOPRAKLARINA DAHİL EDİLDİ
Osmanlı şehzadeleri Gazi Süleyman Paşa ve Gazi Murat Bey’in Rumeli Fetihleri’ne başladığı dönemlerde 1357 yılı aralık ayında Gelibolu’dan sonra Malkara, Hayrabolu, Çorlu ilçelerimizi Osmanlı-Türk topraklarına dahil etmesi üzerine Çorlu dönüşü Muratlı’ya gelinmiş, Gazi Süleyman Paşa’nın Gelibolu’ya dönmesinden sonra Muratlı, Tekirdağ (o zaman Rhaedestus) ve Bontuz (Barbaros-Panium) hisarı 1357 yılının Aralık ayının ilk haftasında Türk topraklarına dahil edilmiştir. Başka bir ifade ile Muratlı ilçemiz 655 yıl evvel Türk topraklarına katılmıştır.
Rivayete göre; O zamanlar şehzade sonra 3. Osmanlı padişahı olan Gazi Murat Bey, fethettiği Muratlı Ovası’na hakim bir yamaca (bugün yeni yapılan hastane ve Anadolu Lisesi’nin bulunduğu yer) otağını kurmuş çok beğendiği bu yöreye Muradeli isminin verilmesini ferman buyurmuştur. Daha sonra bu isim Muratlı’ya dönüşmüştür.
Sultan Murat (Hüdavendigar) ile Trakya’ya geçen; İnan Bey (İnallu oymağı) Balaban Bey, Sevindikli beylerin isimleri; Osman Gazi döneminden beri Timar veya zeamet olarak tatbik edilen sisteme göre fetih karşılı verilen yerlere konulmuş onların devlete bağlılığı sağlanmıştır.
Başka bir rivayete göre de; (Bakınız Ersin TUNALI basılmamış Ed. Fak. Tezi) 1520-1560 yıllarında Kanuni Sulatan Süleyman zamanında Saray kayıtlarında mevcut olan Karesi Beylerinden Karaca cemaatından Murat Bey tarafından kurulduğudur. Sayın Ersin TUNALI’nın Edebiyat Fakültesinde Coğrafya Bölümü’nde kabul edilen doktora tezinde (1964):
Dulkadir oğlu Şehsuvar Bey’in Muratlı’nın kurucusu olduğu belirtilmektedir. Sevindikli çiftliğinin Topkapı Sarayı arşivinde 1546-1549 yılları arasında 1510/42 No’lu belgesinde Rodoscuk (Tekirdağ) sicil defteri 122 yaprağında tescili vardır.
Topkapı Sarayı arşivinde mevcut 6 defterde Rodoscuk Müsellem köy ve çiftlikleri kayıtlıdır. 245 No’lu Rodoscuk Mahkeme-i Şer’iyle sicil defterinde; İnanlı, Kepenekli, Kırkkepenekli, Balabanlı, Ballıhoca, Büyük Karaca Muratlı, Hoca Aydın ve Sevindikli çiftlikleri kayıtları mevcuttur.
MURATLI’DA TREN YOLU 1870 YILINDA İNŞA EDİLDİ
Bugün ayrı bir sahada gelişen ve yerleşime açılan Muratlı ise, 1870 yıllarında tren yolu inşa edildiği esnada 17 haneli bir köydü. 1923-1924 Lozan mübadilleri arasında gelen ve iskan edilen Kocacık yürükleri 1926’da Makedonya’nın Arnavutların ve Türklerin çoğunlukta olduğu Priştine, Geylan, Prezren bölümünden gelen göçmenler, 1931’de Bulgaristan’dan serbest göçmen gelen (Karalomlu yöresi) muhacırları 1934’te Romanya’dan Türk bölgelerinden gelen Kırım Kökenli göçmenler, Trakya Umum Müfettişliğinin ve devletin desteğiyle modern Muratlı’nın kurulmasında yer almışlardır.
Hazırlayan/ Seyit SÜREN
